Fot. Zygmunt Gawron
Wysoczyzna Elbląska od A do Z! | Ł jak Łęcze
Wysoczyzna Elbląska zaskakuje tajemniczymi leśnymi ścieżkami i panoramicznymi widokami. Liczne szlaki piesze i rowerowe prowadzą przez najbardziej atrakcyjne turystycznie wzgórza między Elblągiem a Tolkmickiem, stąd poświęcamy im nasz cykl „Poznaj Wysoczyznę Elbląską od A do Z!”. Partnerem cyklu jest Dziennik Elbląski.
Ł jak Łęcze
Jedną z najstarszych i zarazem najciekawszych wsi Wysoczyzny Elbląskiej jest Łęcze. Malowniczo położone między Elblągiem a Tolkmickiem od wieków pobudzają wyobraźnie i zachwycają wędrowców, archeologów i krajoznawców. Nie bez powodu to właśnie w Łęczu znajdowało się schronisko turystyczne prowadzone przez Towarzystwo Krzewienia Turystyki Pieszej w Elblągu i Okolicy, które działało na tych terenach od 1905 roku.
Raj dla archeologów
Pierwsze ślady osadnictwa w Łęczu pochodzą z wczesnej epoki żelaza. Podczas badań archeologicznych odkryto tu wiele śladów osadniczych, cmentarzysk i wałów obronnych. Wiodącymi odkrywcami tych terenów byli archeolodzy-pasjonaci zrzeszeni w Elbląskim Towarzystwie Starożytności. Do dzisiaj możemy zobaczyć ślady ich działalności. m.in. na północny zachód od Łęcza w miejscu zwanym kiedyś „świętym miejscem” lub najczęściej „Grodziskiem Łęcze”. Znajduje się tam głaz informujący o badaniach prowadzonych przez wieloletniego prezesa Towarzystwa i wybitnego archeologa Roberta Dorra.
Przywilej chełmiński
Mocą przywileju chełmińskiego lokowanych było od średniowiecza do końca XVIII w. aż 225 miast oraz 1364 wsie i wszelkiego rodzaju osady. 12 marca 1299 roku komtur elbląski Ludwik von Schippe nadał Łęczu akt lokacyjny, a w 1323 roku wieś otrzymała przywilej wybudowania gospody. Z początku XIV w. pochodzą także pierwsze wzmianki o kościele w Łęczu. Aktualna barokowa świątynia została wybudowana w 1746 roku. We wnętrzu zachował się m.in. ołtarz z 1753 roku.
Nowy krajobraz wsi
W 1830 roku w Łęczu, które były wówczas częścią Prus przeprowadzono separację gruntów rolnych. Chłopstwo zostało zwolnione z pańszczyzny, zamieniono system zagospodarowania ziemi uprawnej z trójpolówki na płodozmian. Miało to bezpośredni wpływ na krajobraz Łęcza i układ zabudowy wsi. Na przełomie XIX i XX w. rozpoczęto budowę murowanych domów podcieniowych. Dzięki opisom słynnego Eugena Gustava Kerstena, doktora teologii i pastora ewangelickiego wiemy, że w 1925 roku w Łęczu znajdowało się aż czternaście domów podcieniowych. Dziś zachowało się jedynie kilka.
Wyjątkowy jubileusz
W 1899 roku w Łęczu obchodzono jubileusz 600-lecia wsi. W trakcie uroczystości podkreślono szczególne stosunki i współpracę Łęcza z Elblągiem. Dawni łęczanie dokonywali zakupów w Elblągu, a z kolei elblążanie korzystali z uroków przyrody tego terenu, podobnie jak kupcy z Angielskiej Kompanii Wschodniej, którzy od końca XVI w. ze wzgórz Łęcza obserwowali statki swojej floty pływające po Zalewie Wiślanym (wówczas ze względu na konflikt króla Batorego z Gdańskiem, Anglicy ulokowali siedzibę kompanii w Elblągu).
Wioska wiatru i podcieni
Łęcze nazywane jest wioską wiatru i podcieni. Ten trafiony temat przewodni Łęcze zawdzięcza m.in. wiejącym tu silnym wiatrom oraz pozostałościom po zabytkowym wiatraku górującym nad wsią na wysokości prawie 147 m n.p.m. Pierwszy wiatrak powstał w tym miejscu około 1800 roku i był konstrukcji drewnianej typu holenderskiego. Po osiemdziesięciu pięciu latach zasłużoną drewnianą konstrukcję zastąpiono murowaną trzykondygnacyjną budowlą z obrotową kopułą co pozwalało na ustawienie skrzydeł wiatraka prostopadle do kierunku wiatru.
Również i dziś mieszkańcy Łęcza starają się aktywnie promować walory miejscowości. We wsi prężnie działa koło gospodyń wiejskich oraz tętniące życiem Centrum Aktywności Lokalnej z bogatą ofertą warsztatów i zajęć. A zatem kierunek Łęcze!
Kamil Zimnicki
Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej
Wysoczyzna Elbląska od A do Z! Zapraszamy do lektury:
A jak Abegg | A jak aster solny
B jak bielik | B jak Bażantarnia
D jak dzięcioł | D jak domy podcieniowe
E jak Elbląskie Towarzystwo Starożytności | E jak Elfrida
F jak flora wiosenna | F jak folwarki
G jak głazy narzutowe | G jak gody wiosenne
H jak Hoggo | H jak Huta Żuławska
J jak jeleń sika | J jak jaskółki
K jak kruszczyki | K jak krajobraz kulturowy
L jak lepiężnik | L jak lilia złotogłów
Ł jak Łęcze | Ł jak łuskiewnik
M jak miodunka | M jak marzanka wonna
N jak Natura 2000 | N jak Nadbrzeże
O jak orzesznica | O jak olsza
P jak pomniki przyrody | P jak pióropusznik strusi
R jak rezerwat przyrody | R jak rzekotka drzewna
S jak Szlak Kopernikowski |S jak szlaki rowerowe
Ś jak Święty Kamień | Ś jak śledziennica skrętolistna
U jak uszatka | U jak użytki ekologiczne
