Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej

Wysoczyzna Elbląska zaskakuje tajemniczymi leśnymi ścieżkami i panoramicznymi widokami. Liczne szlaki piesze i rowerowe prowadzą przez najbardziej atrakcyjne turystycznie wzgórza między Elblągiem a Tolkmickiem, stąd poświęcamy im nasz cykl „Poznaj Wysoczyznę Elbląską od A do Z!”. Partnerem cyklu jest Dziennik Elbląski. 

E jak erozja

Wysoczyzna Elbląska to obszar o wyjątkowej rzeźbie terenu, charakteryzujący się falistą moreną denną, licznymi pagórkami zwanymi drumlinami (formy polodowcowe) oraz głębokimi dolinami erozyjnymi. Północno-zachodnia krawędź Wysoczyzny opada stromo ku Zalewowi Wiślanemu, tworząc martwy klif (w rejonie Nowego Wieku), którego zbocza uległy abrazji w wyniku działania fal dawnego Morza Litorynowego około 6 tysięcy lat temu.

Część obszaru Wysoczyzny Elbląskiej została objęta siecią Natura 2000 „Doliny Erozyjne Wysoczyzny Elbląskiej” zajmuje powierzchnię 2289,53 ha i obejmuje fragmenty terenów kulminacyjnych oraz dolin rzecznych. Dominującą formą pokrycia terenu są lasy, które zajmują 77% powierzchni, w tym lasy liściaste (19%). Pozostałą część stanowią siedliska łąkowe oraz tereny rolnicze.

Procesy erozyjne

Wysoczyzna Elbląska jest obszarem intensywnych procesów erozyjnych, w wyniku których powstała sieć głęboko wciętych dolin, takich jak doliny Stradanki, Grabianki, Olszanki, Suchacza i Kamienicy wraz z ich dopływami. Procesy te zachodzą w wyniku działania wód opadowych i potoków spływających promieniście w kierunku Zalewu Wiślanego i Jeziora Drużno. Erozja w dolinach rzecznych prowadzi do odsłaniania głazów narzutowych oraz tworzenia form takich jak pagórki ostańcowe.

Zjawisko erozji jest szczególnie widoczne w obrębie martwego klifu, gdzie podcięcia stokowe zostały uformowane przez dawną abrazję. Dodatkowo dynamiczne procesy geomorfologiczne przyczyniają się do dalszej przebudowy krajobrazu poprzez osuwiska i procesy denudacyjne.

Erozja a ekosystem

Dzięki intensywnym procesom erozyjnym i różnorodności geomorfologicznej, na terenie Wysoczyzny Elbląskiej wykształciły się unikatowe siedliska przyrodnicze, chronione w ramach sieci Natura 2000. W dolinach erozyjnych występują cenne lasy bukowe, grądy subatlantyckie oraz lasy łęgowe, które stanowią ostoję dla licznych gatunków fauny i flory.

Jednym z miejsc objętych ochroną ze względu na malownicze doliny erozyjne oraz porastające je zbiorowiska leśne jest rezerwat Nowinka (teren rezerwatu nie jest udostępniony dla odwiedzających). Względne różnice wysokości przekraczają tutaj miejscami ponad 50 metrów. Jarami płyną liczne cieki, łączące się ostatecznie w jeden większy strumień – bezimienny dopływ rzeki Stradanki. To właśnie formy erozyjne stanowią główny walor rezerwatu.

Kamil Zimnicki

Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej

Wysoczyzna Elbląska od A do Z! Zapraszamy do lektury:

A jak Abegg  | A jak aster solny | A jak akacja

B jak bielik | B jak Bażantarnia | B jak Bitwa na Zalewie Wiślanym

C jak cesarz | C jak centuria | C jak czosnek niedźwiedzi

D jak dzięcioł | D jak domy podcieniowe | D jak drozd śpiewak

E jak Elbląskie Towarzystwo Starożytności | E jak Elfrida | E jak erozja

F jak flora wiosenna | F jak folwarki | F jak fiołek

G jak głazy narzutowe | G jak gody wiosenne

H jak Hoggo | H jak Huta Żuławska

I jak Irys | I jak insekty

J jak jeleń sika | J jak jaskółki

K jak kruszczyki | K jak krajobraz kulturowy

L jak lepiężnik | L jak lilia złotogłów

Ł jak Łęcze | Ł jak łuskiewnik

M jak miodunka | M jak marzanka wonna

N jak Natura 2000 | N jak Nadbrzeże

O jak orzesznica | O jak olsza

P jak pomniki przyrody | P jak pióropusznik strusi

R jak rezerwat przyrody | R jak rzekotka drzewna

S jak Szlak Kopernikowski |S jak szlaki rowerowe

Ś jak Święty Kamień | Ś jak śledziennica skrętolistna

T jak tojad | T jak Tolkmicko

U jak uszatka | U jak użytki ekologiczne

W jak Wysoczyzna | W jak Wigilia ze strzyżykiem

Z jak zaskroniec | Z jak Zatoka Elbląska