Ze zbiorów Zbigniewa Zajchowskiego
Wysoczyzna Elbląska od A do Z! | C jak cesarz
Wysoczyzna Elbląska zaskakuje tajemniczymi leśnymi ścieżkami i panoramicznymi widokami. Liczne szlaki piesze i rowerowe prowadzą przez najbardziej atrakcyjne turystycznie wzgórza między Elblągiem a Tolkmickiem, stąd poświęcamy im nasz cykl „Poznaj Wysoczyznę Elbląską od A do Z!”. Partnerem cyklu jest Dziennik Elbląski.
C jak cesarz
Historia Cesarza Wilhelma II na terenie Wysoczyzny Elbląskiej zaczyna się w 1898 roku. Wówczas właściciel Kadyn Artur Birkner zapisał w testamencie cesarzowi kadyński majątek. 2 czerwca 1899 roku cesarz po raz pierwszy przyjeżdża do Kadyn: „To najpiękniejszy rejon mojej monarchii” – miał powiedzieć zachwycony władca. Fakt pojawienia się cesarza upamiętnia obelisk stojący nieopodal Pagórek.
Wielki rozwój wsi
Po zmianie właściciela nastąpił rozwój wsi. Mocno zrujnowany majątek przebudowano, według projektów berlińskich architektów. W prace zaangażowany był m.in. Conrad Steinbrecht, znany restaurator zamku malborskiego. Zabudowę mieszkalną uzupełniono o obiekty publiczne wznoszone z kolei w stylu nawiązującym do budownictwa zakonu krzyżackiego, m.in. są to: budynek poczty, szkoła, dom opieki społecznej i karczma. Przebudowano również pałac, który został powiększony o wschodnie skrzydło, gdzie umieszczono kuchnię i mieszkania dla służby. Wybudowano również port oraz przystanek kolei. Na placu, który oddzielał pałac od wsi wybudowano sześciokątną studnię.
Majątek kadyński świetnie prosperował pod zarządzającym w imieniu cesarza Ruedigerem von Etzdorfem. Hodowano tu konie, krowy, owce, świnie i drób. Zaczęto stosować nowoczesny maszyny rolnicze.
Królewska manufaktura majoliki
Pokłady gliny, występujące wokół wsi przyczyniły się do powstania cegielni oraz manufaktury ceramicznej, w której na początku produkowano wyroby na potrzeby pałacu, później produkowano inne wysmakowane przedmioty doceniane w kraju, jak i za granicą. Unikatowa ceramika kadyńską łączy klasyczne motywy z prostotą wczesnego modernizmu. Wpływ na klasycyzującą estetykę tego okresu miał przede wszystkim gust cesarza, który opiniował projekty.
Przykładem możliwości i kunsztu kadyńskiej ceramiki był zbudowany z inicjatywy cesarza kościół ewangelicki nazywany „Świątynią Pokoju”. Budynek był wspaniale wyposażony, posiadał świetną akustykę, lecz mimo dobrego stanu technicznego został rozebrany w 1958 roku.
Śladami Jego Cesarskiej Mości
Cesarz pałac w Kadynach traktował jako letnią rezydencję. Był tu zaledwie kilkakrotnie, częściej bywała tu jego małżonka Wiktoria Augusta z dziećmi. Od zakończenia I wojny światowej pałac był niezamieszkały, ale na polecenie cesarza parter pałacu pełnił funkcję muzeum. W latach 1937-1944 stałym mieszkańcem pałacu był wnuk cesarza książę Ludwik Ferdynand ze swoją liczną rodziną.
A już w piątek 24 lutego 2023 roku przeczytacie o dzięciołach występujących na Wysoczyźnie Elbląskiej.
Jolanta Zielińska, Kamil Zimnicki
Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej
Wysoczyzna Elbląska od A do Z! Zapraszamy do lektury:
A jak Abegg | A jak aster solny
B jak bielik | B jak Bażantarnia
D jak dzięcioł | D jak domy podcieniowe
E jak Elbląskie Towarzystwo Starożytności | E jak Elfrida
F jak flora wiosenna | F jak folwarki
G jak głazy narzutowe | G jak gody wiosenne
H jak Hoggo | H jak Huta Żuławska
J jak jeleń sika | J jak jaskółki
K jak kruszczyki | K jak krajobraz kulturowy
L jak lepiężnik | L jak lilia złotogłów
Ł jak Łęcze | Ł jak łuskiewnik
M jak miodunka | M jak marzanka wonna
N jak Natura 2000 | N jak Nadbrzeże
O jak orzesznica | O jak olsza
P jak pomniki przyrody | P jak pióropusznik strusi
R jak rezerwat przyrody | R jak rzekotka drzewna
S jak Szlak Kopernikowski |S jak szlaki rowerowe
Ś jak Święty Kamień | Ś jak śledziennica skrętolistna
U jak uszatka | U jak użytki ekologiczne
