Dolina Stradanki
Leśny rezerwat przyrody „Dolina Stradanki” został utworzony w 2006 roku (równocześnie z rezerwatem „Nowinka”). Obejmuje on wąski pas lasu porastającego strome skarpy głębokich wąwozów strumienia Stradanka i części jej dopływów, o łącznej powierzchni 119,86 ha. Rezerwat rozciąga się na na przestrzeni około 6 km we wschodniej części wielkiego kompleksu leśnego, pomiędzy Tolkmickiem a Przybyłowem i w całości leży na gruntach administrowanych przez Nadleśnictwo Elbląg.
Rezerwat utworzono w celu zachowania i ochrony unikatowego, niezwykle pięknego krajobrazu doliny Stradanki z siecią bocznych dolinek i porastającego te tereny lasu bukowego, ochrony stanowisk chronionych i rzadkich gatunków roślin oraz ochrony zwierząt, głównie awifauny.
Malowniczo meandrująca Stradanka płynie przez najdziksze ostępy Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej, z dobrze zachowanymi jeszcze fragmentami naturalnych ekosystemów leśnych: buczyn, grądów, lasów wilgotnych, łęgowych, olsów i borów bagiennych. Górski charakter krajobrazu doliny Stradanki podkreślają przedstawiciele flory i fauny, typowej dla polskich gór i pogórza: szczyty i skarpy przepastnych jarów Stradanki i jej dopływów pokrywają łany okazałego skrzypu olbrzymiego i lepiężnika białego, a mroczne dna wąwozów porasta piękna paproć – pióropusznik strusi. Występuje tu także tojad dzióbaty, zakwitający niebieskofioletowo późnym latem.
Florę rezerwatu wzbogaca obecność rzadkich storczyków: kruszczyka sinego i szerokolistnego, gnieźnika leśnego i podkolana zielonawego. Z innych występujących tu roślin na szczególną uwagę zasługują: tojad dziobaty, wawrzynek wilczełyko, dzwonek szerokolistny, wroniec widlasty, widłak jałowcowaty i pióropusznik strusi. Wszystkie wymienione rośliny objęte są ochroną gatunkową.
Bogaty jest tutaj świat zwierzęcy. Z rzadkich ptaków należy wymienić: bociana czarnego, orlika krzykliwego, bielika, kobuza, żurawia, zimorodka, dzięcioła czarnego i zielonosiwego, zniczka, muchołówkę białoszyją, pokrzywnicę i orzechówkę. Nad wartkimi strumieniami gnieżdżą się pliszki górskie, a w zimie przebywają pluszcze. Ssaki reprezentowane są przez: wilka (coraz częściej obserwowanego), wydrę, gronostaja, popielicę i orzesznicę. Na bagnach spotkać można nieczęstego tu płaza – żabę moczarową.
(Fot. Z. Gawron)
