Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej

Wysoczyzna Elbląska zaskakuje tajemniczymi leśnymi ścieżkami i panoramicznymi widokami. Liczne szlaki piesze i rowerowe prowadzą przez najbardziej atrakcyjne turystycznie wzgórza między Elblągiem a Tolkmickiem, stąd poświęcamy im nasz cykl „Poznaj Wysoczyznę Elbląską od A do Z!”. Partnerem cyklu jest Dziennik Elbląski. 

U jak uszatka

Uszatka zwyczajna Asio otus to sowa z rodziny puszczykowatych Strigidae. Uszatka jest dość pospolita, choć nie tak jak najliczniej występująca w naszym kraju sowa czyli puszczyk zwyczajny Strix aluco. Występowanie obu tych sów stwierdzono na terenie Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej.

Uszatka jest sową średniej wielkości, mniejszą od wspomnianego już puszczyka. Jest większa od naszej najmniejszej krajowej sowy czyli sóweczki i sporo mniejsza od największej europejskiej sowy czyli puchacza. Długość ciała uszatki mieści się w granicach 31 – 37 cm, zaś rozpiętość jej skrzydeł 86 – 98 cm. jest mniej więcej wielkości sójki. Charakterystyczne pęczki piór przypominające uszy, od których wzięła się nazwa sowy, wbrew pozorom uszami nie są. Widoczność „uszu” zależna jest od nastroju osobnika. Gdy sowa jest zaniepokojona lub podekscytowana kępki piór będą widoczne, a prawie niedostrzegalne gdy będzie spokojna lub w trakcie lotu. Uszatka ma wyraźnie zarysowaną szlarę, czyli talerzowato ułożone pióra wokół dzioba i oczu. Ubarwienie piór to mozaika brązu, szarości, bieli. Uszatki zwyczajne zamieszkują lasy w pobliżu terenów otwartych, zagajniki wśród pól uprawnych oraz większe parki z drzewami iglastymi. Odżywiają się prawie wyłącznie gryzoniami takimi jak norniki, myszy i ryjówki. Tylko wyjątkowo chwyta inne gryzonie, małe ptaki do wielkości kosa, owady lub żaby. Jak każda sowa, po kilku godzinach po posiłku wydala przez dziób niestrawione resztki pokarmu w postaci tzw. wypluwek. Uszatka jest drapieżnikiem polującym głównie o zmierzchu i nocy.

W Polsce można też spotkać uszatkę błotną Asio flammeus. W przeciwieństwie do swojej krewniaczki gniazduje ona na torfowiskach, wrzosowiskach, podmokłych łąkach z zakrzewieniami. Uszatka błotna występuje tylko lokalnie na północy i wschodzie kraju. W jej przypadku pióra udające uszy już nie są tak okazałe a szlara jest zdecydowanie ciemniejsza.

Sowy, sówki, sóweczki

Sowy są ptakami, z którymi związanych jest wiele legend i przesądów. Ich wygląd i zachowanie wywołują  na całym świecie podobne skojarzenia. Przyczyn wpływających na spostrzeganie sów jest wiele, m.in. nocny tryb życia, bezszelestny lot, wielkie i wszystko widzące oczy oraz odgłosy o zatrważającym brzmieniu. Zwykło się uważać, że sowy to ptaki drapieżne aktywne głównie w godzinach nocnych. Niektóre gatunki sów są aktywne w ciągu dnia a zdradza to kolor sowich oczu. Udowodniono, że ich kolor związany jest z aktywnością dobową. U sów zdobywających pokarm w nocy oczy są ciemne, prawie czarne jak u płomykówki czy puszczyka natomiast u większości sów polujących w dzień dominuje kolor żółty.

Choć zwykło się mawiać „sowa – mądra głowa” to zdecydowanie inteligentniejsze są od nich ptaki z rodziny krukowatych. Natomiast spokojnie można nazywać je świetnymi łowcami. Bezszelestny lot i bardzo dobry słuch pomaga z doskonałą precyzją łapać ofiary, nawet te ukryte pod warstwą śniegu czy ściółki.

Noc Sów

Od kilku lat, wczesną wiosną wraz z Nadleśnictwem Elbląg organizujemy w elbląskiej Bażantarni spotkanie dla miłośników tych ciekawych i pięknych ptaków. Wieczorne spotkanie ma charakter edukacyjny, podczas którego spotykamy się z ornitologiem. Po części teoretycznej wspólnie wędrujemy nasłuchując odgłosów naszych lokalnych sów a spotkanie kończymy ogniskiem. Już dziś zapraszamy na wiosenne spotkanie pachnące budzącą się wiosną i dymem z ogniska.

A w piątek 9 grudnia przeczytacie o Wysoczyźnie Elbląskiej.

 

Marta Piekarska,

Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej

 

Wysoczyzna Elbląska od A do Z! Zapraszamy do lektury:

A jak Abegg  | A jak aster solny | A jak akacja

B jak bielik | B jak Bażantarnia | B jak Bitwa na Zalewie Wiślanym

C jak cesarz | C jak centuria | C jak czosnek niedźwiedzi

D jak dzięcioł | D jak domy podcieniowe | D jak drozd śpiewak

E jak Elbląskie Towarzystwo Starożytności | E jak Elfrida | E jak erozja

F jak flora wiosenna | F jak folwarki | F jak fiołek

G jak głazy narzutowe | G jak gody wiosenne | G jak Grabianka

H jak Hoggo | H jak Huta Żuławska | H jak Hedera czyli bluszcz

I jak Irys | I jak insekty | I jak Iwa (i inne wierzby)

J jak jeleń sika | J jak jaskółki

K jak kruszczyki | K jak krajobraz kulturowy

L jak lepiężnik | L jak lilia złotogłów

Ł jak Łęcze | Ł jak łuskiewnik

M jak miodunka | M jak marzanka wonna

N jak Natura 2000 | N jak Nadbrzeże

O jak orzesznica | O jak olsza

P jak pomniki przyrody | P jak pióropusznik strusi

R jak rezerwat przyrody | R jak rzekotka drzewna

S jak Szlak Kopernikowski |S jak szlaki rowerowe

Ś jak Święty Kamień | Ś jak śledziennica skrętolistna

T jak tojad | T jak Tolkmicko

U jak uszatka | U jak użytki ekologiczne

W jak Wysoczyzna | W jak Wigilia ze strzyżykiem

Z jak zaskroniec | Z jak Zatoka Elbląska

•