20 maja – Światowy Dzień Pszczół
20 maja obchodzimy Światowy Dzień Pszczół. Wszyscy wiedzą jak wygląda pszczoła miodna, ale warto pamiętać, że rodzina pszczołowatych liczy na świecie około 20 tysięcy gatunków, z czego w Polsce żyje około 470 gatunków. Pszczoła miodna i trzmiele to te owady, które żyją gromadnie i wykształciły swoje systemy społeczne z królową, robotnicami i trutniami (samcami). Pozostałe gatunki nie mają takiej hierarchii. Dzikie pszczołowate (dla uproszczenia możemy je nazwać po prostu pszczołami) mogą budować gniazda w ziemi, w opuszczonych norkach, szczelinach murów, łodygach liści, dziuplach, martwym drewnie. Dawniej mogły też zamieszkiwać strzechy domów. Duża grupa dzikich pszczół to tzw. pszczoły samotne – każda samica zakłada osobne gniazdo (a nawet kilka gniazd), gdzie składa jajo, przynosi pożywienie, zamyka gniazdo a następnie ginie – kolejne pokolenie wylęgnie się za rok.
Dzikie pszczoły nie muszą być ubarwione brązowo/czarno-żółto. Przykładowo, zadrzechnia fioletowa i samotka są czarne, pseudosmuklik: czarno-biały, pszczolinki: niebiesko-czarno-biała, czarno-czerwonopomarańczowe lub szaro-czarne.
Spośród wielu różnych gatunków dzikich pszczół warto zwrócić uwagę na murarkę ogrodową. Jest ona mniejsza od pszczoły miodnej, rudo-czarna, nie produkuje miodu, ale jest bardzo pracowita. W przeciwieństwie do swojej znanej „kuzynki” odwiedza wiele różnych roślin (pszczoły miodne lubią odwiedzać te same rośliny w danym czasie, dzięki czemu mamy miód mniszkowy, rzepakowy, akacjowy, lipowy, wrzosowy itp. – zależy co akurat kwitnie), jest szybka i w tym samym czasie odwiedza więcej kwiatów. Murarki ogrodowe budują gniazda w pustych łodygach roślin, otworach w drewnie (w naturze: w tych wydrążonych przez inne owady, w wypadku pomocy ze strony człowieka: w nawierconych klockach umieszczonych w domkach dla owadów), w szczelinach między cegłami, dziurach w zaprawie na ścianie budynku itp.. Budują gniazda złożone z kilku komórek (w każdej jest jajo i zapas pokarmu) oddzielonych ściankami z ziemi wymieszanej ze śliną (stąd nazwa murarka). Co ważne, murarki nie są agresywne, nie będą broniły swojego gniazda. Większość dzikich pszczół postępuje podobnie (ignorują człowieka), a ponieważ zazwyczaj są to owady mniejsze od pszczoły miodnej, ich żądła są zredukowane, więc często nie są nawet w stanie przebić ludzkiej skóry.
W Światowym Dniu Pszczół warto pamiętać, że tym pożytecznym owadom zawdzięczamy wiele nasion i owoców, których używamy na co dzień. Pszczoły odpowiadają za zapylenie do 75% wszystkich kwiatów na świecie, w tym między innymi: drzew owocowych (jabłoni, gruszy, śliw, wiśni itp.), krzewów (np. malin, jeżyn, porzeczek, agrestu), roślin oleistych (rzepaku, słonecznika), warzyw (grochu, fasoli, kapusty, dyni, pomidorów, papryki) i wielu innych roślin dziko rosnących. Według Alberta Einsteina „gdy zginie ostatnia pszczoła, ludzkości pozostaną tylko 4 lata życia”. Warto o tym pamiętać, i aby ułatwić pszczołom życie, zostawiajmy nieskoszone trawniki, siejmy łąki, kwietne, ograniczajmy stosowanie środków ochrony roślin szkodliwych dla owadów oraz budujmy domki dla dziko żyjących owadów zapylających.
