28 marca – Dzień Doceniania Chwastów
Chwasty to rośliny, które rosną tam gdzie chcą, a nie zawsze są przez człowieka mile widziane. Każdy kto ma ogródek, lub jest rolnikiem i ma pole wie, że w uprawach pojawiają się niepożądane (z punktu widzenia człowieka) gatunki roślin. Konkurując z roślinami uprawnymi utrudniają one zbiór, zmniejszają plony (lub ich wartość), a czasem nawet mogą prowadzić do zatruć ludzi i zwierząt. Ale czy chwasty mają tylko negatywny wpływ na swoje otoczenie? Oto kilka informacji rehabilitujących chwasty.
Obecność chwastów może pobudzać inne gatunki roślin do wzrostu. Takim klasycznym przykładem jest dobrze wszystkim znany perz właściwy, który pobudza kiełkowanie zbóż. Co warto zauważyć, chwasty potrafią dostosować swój cykl rozwojowy do roślin uprawnych.
Część roślin uważanych za chwasty, stanowi bazę pokarmową dla wielu owadów, w tym pszczół. Są to np. mniszek lekarski (czyli popularny „mlecz”), chaber bławatek, mak polny, komosa biała, ostrożeń polny i wiele innych. Kolejne chwasty odstraszają szkodniki. Przykładowo, wrotycz pospolity odstrasza mrówki (podobnie mięta), ostróżeczka polna – bielinka kapustnika, bylica piołun – ślimaki, a rumianek pospolity – mszyce. Inne jeszcze rośliny przyciągają pożyteczne owady zwalczające szkodniki. Przykładowo: wyka, wrotycz czy krwawnik pospolity zwabiają biedronki, które żywią się mszycami.
Obecność chwastów chroni glebę przed przesuszeniem, zeskorupieniem i erozją. Rośliny te chronią także glebę przed utratą wartości odżywczych, a czasem nawet wzbogacają ją w związki azotowe. Ich nasiona stanowią pokarm dla wielu gatunków ptaków, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, gdy trudno o pożywienie.
Z punktu widzenia człowieka, chwasty też nie są takie bezwartościowe. Wiele z nich stosowanych jest w lecznictwie (np. chaber bławatek, rumianek polny, skrzyp polny, fiołek trójbarwny), inne – w kuchni (pokrzywa zwyczajna, mniszek lekarski, bluszczyk kurdybanek itp.), albo i tu, i tu.
Chwasty podnoszą także walory krajobrazowe i estetyczne terenów uprawnych: łan zboża, na skrajach którego rosną maki i bławatki wygląda o wiele ładniej, niż to samo pole, gdzie zboża są pozbawione swoich „sąsiadów”.
Dlatego też 28 marca obchodzimy Dzień Doceniania Chwastów Polnych. Choć raz w roku zwróćmy uwagę na te gatunki roślin i pamiętajmy, że nie są one takie „złe”.
